Đối với bất kỳ ai chuẩn bị bước vào một ca nhổ răng, từ nhổ răng sữa cho trẻ em đến nhổ răng khôn phức tạp, “liều thuốc an thần” lớn nhất chính là thuốc tê. Ý nghĩ về việc không cảm thấy đau đớn trong suốt quá trình can thiệp là một sự giải tỏa tâm lý cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, đi kèm với đó cũng là hàng loạt những câu hỏi và băn khoăn: “Thuốc tê nhổ răng có tác dụng trong bao lâu?”, “Khi nào thì hết tê?”, “Liệu thuốc tê có tác dụng phụ gì không?”, “Cảm giác tê bì khó chịu sẽ kéo dài đến khi nào?”.
Với kinh nghiệm của một bác sĩ nha khoa, người trực tiếp thực hiện kỹ thuật gây tê mỗi ngày, tôi hiểu rằng việc cung cấp cho bệnh nhân những thông tin rõ ràng, chính xác về thuốc tê là một phần không thể thiếu của quá trình điều trị. Nó không chỉ giúp bạn chuẩn bị tâm lý mà còn giúp bạn biết cách chăm sóc bản thân và nhận biết các dấu hiệu bình thường sau khi nhổ răng. Bài viết này sẽ là một cuốn cẩm nang toàn diện, giải mã mọi điều bạn cần biết về “người bạn đồng hành” quan trọng này.
Hãy cùng tôi khám phá:
- Thuốc tê nha khoa hoạt động như thế nào để “đánh lừa” cảm giác đau?
- Thời gian tác dụng chính xác của các loại thuốc tê phổ biến.
- Những yếu tố nào có thể làm thay đổi thời gian hết tê của bạn?
- Cảm giác tê bì sau khi tiêm thuốc tê là như thế nào và khi nào nó sẽ biến mất?
- Những lưu ý quan trọng bạn cần biết trong thời gian thuốc tê còn tác dụng.
Kiến thức chính xác sẽ xua tan đi những lo lắng không cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu để có một trải nghiệm nhổ răng nhẹ nhàng và an tâm nhất!
Thuốc tê nhổ răng là gì và cơ chế hoạt động như thế nào?
Thuốc tê nhổ răng là một loại dược phẩm được tiêm vào gần khu vực dây thần kinh chi phối cho chiếc răng cần nhổ. Cơ chế hoạt động của nó là tạm thời “phong tỏa” các kênh Natri trên màng tế bào thần kinh, ngăn chặn việc truyền tín hiệu đau từ răng lên não. Kết quả là bạn sẽ không cảm thấy đau tại vùng đó, dù các thao tác vẫn đang diễn ra.
Hãy tưởng tượng tín hiệu đau giống như một dòng điện chạy từ chiếc răng của bạn theo một sợi dây (dây thần kinh) lên não bộ. Thuốc tê hoạt động như một “cầu dao”, tạm thời ngắt dòng điện trên sợi dây đó. Não của bạn sẽ không nhận được tín hiệu, do đó bạn không có cảm giác đau.
Các loại thuốc tê phổ biến trong nha khoa?
Hiện nay, các nha khoa uy tín thường sử dụng các loại thuốc tê thuộc nhóm Amid, vốn rất an toàn và ít gây dị ứng. Hai loại phổ biến nhất là:
- Lidocaine (Xylocaine): Đây là loại thuốc tê “kinh điển”, được sử dụng rộng rãi nhất, có thời gian tác dụng trung bình.
- Articaine (Septocaine): Là một loại thuốc tê thế hệ mới hơn, có khả năng khuếch tán vào mô xương tốt hơn và mạnh hơn Lidocaine, thường được ưu tiên sử dụng cho các ca nhổ răng khôn hàm dưới hoặc các trường hợp khó gây tê.
Ngoài ra, trong ống thuốc tê thường được pha thêm một lượng nhỏ thuốc co mạch (Adrenaline/Epinephrine). Chất này có vai trò:
- Làm co các mạch máu tại chỗ, giữ cho thuốc tê lưu lại lâu hơn tại vị trí tiêm, từ đó kéo dài thời gian tác dụng.
- Giảm chảy máu trong quá trình phẫu thuật.
Vậy, thuốc tê nhổ răng có tác dụng trong bao lâu?
Thời gian tác dụng của thuốc tê nhổ răng thường kéo dài từ 3 đến 5 giờ. Trong đó, hiệu quả gây tê sâu để thực hiện thủ thuật không đau là khoảng 60-120 phút. Sau đó, cảm giác tê sẽ giảm dần ở môi, má, lưỡi và hết hoàn toàn sau vài giờ tiếp theo.
Thời gian tác dụng của thuốc tê có thể được chia thành hai giai đoạn:
- Giai đoạn tê sâu (Pulp Anesthesia): Đây là giai đoạn mà tủy răng và các mô sâu bên trong bị tê liệt hoàn toàn, cho phép bác sĩ thực hiện các thao tác nhổ răng mà bạn không cảm thấy đau. Giai đoạn này thường kéo dài từ 1 đến 2 giờ.
- Giai đoạn tê mô mềm (Soft Tissue Anesthesia): Sau khi giai đoạn tê sâu kết thúc, cảm giác ở các mô mềm như môi, má, lưỡi vẫn còn. Cảm giác tê bì, nặng và hơi khó chịu này sẽ giảm dần và thường biến mất hoàn toàn sau 3 đến 5 giờ kể từ lúc tiêm.
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến thời gian tác dụng của thuốc tê?
Thời gian 3-5 giờ là con số trung bình. Trên thực tế, thời gian hết tê có thể nhanh hơn hoặc chậm hơn ở mỗi người, phụ thuộc vào các yếu tố sau:
| Yếu tố | Ảnh hưởng |
|---|---|
| Loại thuốc tê và liều lượng | Articaine thường có tác dụng mạnh và lâu hơn Lidocaine. Liều lượng thuốc càng cao thì thời gian tê càng dài. |
| Vị trí nhổ răng | Gây tê cho răng hàm dưới (gây tê vùng) thường có tác dụng lâu hơn và lan rộng hơn (tê nửa môi, nửa lưỡi) so với gây tê cho răng hàm trên (gây tê tại chỗ). |
| Tình trạng viêm nhiễm | Nếu răng đang bị viêm nhiễm nặng, môi trường axit tại đó có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tê, khiến thuốc tê nhanh hết tác dụng hơn. |
| Cơ địa và tốc độ chuyển hóa | Mỗi người có một tốc độ chuyển hóa và đào thải thuốc khác nhau. Người có tốc độ chuyển hóa nhanh có thể sẽ hết tê sớm hơn. |
| Yếu tố tâm lý | Sự lo lắng, căng thẳng quá mức có thể làm tăng nhịp tim và tốc độ tuần hoàn máu, khiến thuốc tê bị chuyển hóa và đào thải nhanh hơn. |
Những cảm giác nào là bình thường trong thời gian còn thuốc tê?
Trong thời gian còn tác dụng của thuốc tê, việc cảm thấy một bên môi, má hoặc lưỡi bị tê bì, nặng, sưng phồng và hơi khó điều khiển là hoàn toàn bình thường. Bạn có thể cảm thấy khó nói chuyện, khó nuốt nước bọt và có cảm giác như mặt bị “xệ” đi một bên.
Hiểu rõ những cảm giác này sẽ giúp bạn không bị hoang mang. Đây là những tác dụng phụ tạm thời và sẽ tự biến mất.
Cảm giác “mặt bị lệch” và khó nói chuyện
Do các cơ ở môi và má bị tê, bạn sẽ tạm thời mất đi sự kiểm soát tinh tế đối với chúng. Điều này có thể gây ra:
- Cảm giác một bên mặt bị sưng to và chảy xệ (dù nhìn bên ngoài có thể không sưng nhiều).
- Nói chuyện hơi ngọng nghịu, khó phát âm một số từ.
- Khó mỉm cười hoặc biểu cảm một cách cân đối.
- Nước bọt hoặc nước uống có thể bị chảy ra ở khóe miệng mà bạn không hay biết.
Cảm giác tê bì ở lưỡi và môi
Đây là cảm giác rõ rệt nhất, đặc biệt khi nhổ răng hàm dưới. Bạn sẽ cảm thấy:
- Một nửa môi dưới và cằm bị tê cứng như gỗ.
- Một nửa lưỡi cũng bị tê, làm giảm hoặc mất cảm giác vị giác tạm thời ở bên đó.
💡 Lời khuyên từ chuyên gia (Experience): Tất cả những cảm giác khó chịu này là hoàn toàn bình thường và là dấu hiệu cho thấy thuốc tê đang hoạt động tốt. Đừng lo lắng, chúng sẽ biến mất hoàn toàn sau vài giờ. Điều quan trọng là bạn cần phải cẩn thận trong giai đoạn này để tránh tự làm tổn thương chính mình.
Những lưu ý quan trọng cần biết khi chưa hết thuốc tê?
Khi chưa hết thuốc tê, bạn tuyệt đối không nên ăn nhai để tránh cắn vào môi, má, lưỡi mà không hay biết. Hãy uống thuốc giảm đau ngay, cắn chặt gạc và chườm lạnh. Nếu cần uống nước, hãy uống từ từ và cẩn thận để không bị sặc hoặc chảy nước ra ngoài.
Đây là giai đoạn bạn cần cẩn thận nhất để tránh những tổn thương không đáng có.
Tại sao tuyệt đối không được ăn nhai?
Đây là quy tắc “vàng”. Vì môi, má và lưỡi của bạn đang bị tê, bạn sẽ hoàn toàn mất đi cảm giác. Nếu bạn cố gắng ăn nhai, nguy cơ bạn tự cắn vào các mô mềm này là rất cao. Vết cắn có thể rất sâu và gây ra những vết loét lớn, đau đớn và lâu lành sau khi đã hết tê.
Nên làm gì trong thời gian chờ hết tê?
- Uống thuốc giảm đau: Như đã đề cập, hãy uống viên thuốc giảm đau đầu tiên ngay khi về nhà.
- Cắn gạc và chườm lạnh: Đây là hai việc quan trọng nhất cần làm ngay sau khi nhổ răng.
- Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gắng sức.
- Nói chuyện cẩn thận: Nói chậm và không cố gắng cử động môi quá nhiều.
- Uống nước: Nếu khát, bạn có thể uống nước lọc. Hãy uống từng ngụm nhỏ và cẩn thận để không làm rớt nước.
Khi nào cảm giác tê bì kéo dài được xem là bất thường?
Như đã nói, cảm giác tê thường hết sau 3-5 giờ. Nếu sau 8-12 giờ mà bạn vẫn cảm thấy môi, cằm, lưỡi tê cứng y như lúc mới tiêm, đây có thể là một dấu hiệu bất thường.
- Nguyên nhân: Có thể là do tổn thương thần kinh (một biến chứng hiếm gặp) hoặc do phản ứng cá nhân với thuốc.
- Xử trí: Hãy liên hệ ngay với nha sĩ đã điều trị cho bạn để thông báo tình hình và nhận được lời khuyên chính xác. Đừng tự ý xử lý tại nhà.
NHA KHOA OTIS – AN TOÀN VÀ NHẸ NHÀNG TRONG TỪNG THỦ THUẬT
Tại Nha khoa Otis, chúng tôi hiểu rằng một trải nghiệm không đau là yếu tố then chốt giúp khách hàng cảm thấy an tâm. Chúng tôi cam kết chỉ sử dụng các loại thuốc tê cao cấp, chính hãng từ các thương hiệu uy tín trên thế giới, đảm bảo hiệu quả gây tê tối đa và độ an toàn cao. Đội ngũ bác sĩ của chúng tôi được đào tạo bài bản về các kỹ thuật gây tê hiện đại, giúp quá trình tiêm tê diễn ra nhanh chóng, chính xác và giảm thiểu khó chịu. Mọi thắc mắc của bạn về thuốc tê và quá trình điều trị sẽ luôn được chúng tôi giải đáp một cách cặn kẽ và tận tình.
- Địa chỉ: Số 25H Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Sài Gòn, Tp. HCM
- SĐT: 0888.625.825
- Fanpage: https://www.facebook.com/nhakhoaOtis/
- Website: otisdental.vn
